Deprem hayatımızın bir gerçeği maalesef, her ne kadar zaman zaman unutuyor olsakta beklemediğimiz anlarda kendini hatırlatıyor can ve mal kayıpları yaşayabiliyoruz… Özellikle bu yıl yaşadığımız 2 büyük depremden sonra bina dayanıklılık testinin ne kadar önemli olduğunu hepimiz bir kez daha anlamış olduk.
Deprem dayanıklılık testi veya diğer adıyla bina dayanıklılık testi nedir? Deprem dayanıklılık testi oluşabilecek sarsıntılara, sismik dalgalara ve büyük şiddetli depremlere karşı bina yapısı ve bina malzemelerinin ne kadar dayanabileceğini ölçümleyen testtir.
Bina Dayanıklılık Testi Neden Yapılır?
Bina dayanıklılık testi, oturmuş olduğumuz binanın sağlamlığını ve sismik sarsıntılara yani depremlere karşı ne derece dayanabilir olduğunu ölçümlemek ve bunu raporlamak için yapılır. Deprem dayanıklılık testi sadece malzeme kalitesini ölçmekle kalmayıp, binanın mimarisi, statik yapısı gibi tüm yönleriyle ele alarak bir deprem dayanıklılık raporu çıkartır.
Bu çıkan bina sağlamlık raporuyla birlikte eğer ihtiyaç varsa bina güçlendirmesi yapılabilir ve bina depreme uygun, dayanıklı hale getirilebilir. Buda olası bir deprem felaketinden en az hasarla kurtulmamız için oldukça önemlidir.
Ayrıca gerçekleşen büyük depremlerin ardından devletin bu konuya el atmasıyla birlikte bina dayanıklılık testine ve deprem dayanıklılık raporuna daha çok önem verilmeye başlanmıştır. Çünkü afete hazırlık çalışmaları neticesinde, deprem öncesi yapılması gerekenlerin en başında bina dayanıklılık testi gelir.
Bina Dayanıklılık Testini Kim Yapar?
Bina dayanıklılık testini inşaat mühendisler, metalurji ve malzeme mühendisleri ve bu alanda yetkili gerekli sertifikalara sahip izinli firmalar yapabilir. Testi yapacak yetkili kişi ya da firmaların teste uygun araç, gereçlere ve laboratuvarlara sahip olması bina sağlamlık raporunun doğruluğu ve güvenilirliği açısından mühimdir.
Bununla birlikte deprem sağlamlık testini yapacak şahıs ya da firmaların ilgili bakanlıklar tarafından veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından gerekli sertifika ya da izinlere sahip olması da raporun geçerliliği açısından önem arz eder. Merdiven altı firmalar veya yetkisiz kişiler tarafından verilen bina sağlamlık raporlarının ne güvenilirliği ne de devlet tarafından geçerliliği olmadığı gibi yanıltıcı olması sebebiyle can güvenliği açısından da büyük risk doğurur.
Karot Testi Binaya Zarar Verir Mi ?
Binalar İçin Deprem Dayanıklılık Testi Nasıl Yapılır?
Bina deprem testleri özel laboratuvarlarda çeşitli dayanıklılık simülasyonlarıyla gerçek bir depremde oluşabilecek titreşimleri ve deprem dalgalarını simüle eder. Bu simülasyonun sonuçları bina sağlamlık testi olarak rapor edilir, dayanıklılığın arttırılması ve binanın deprem dalgalarından nasıl daha az etkilenmesi mümkündür bunlar araştırılır. Bununla birlikte laboratuvardaki çeşitli cihazlar ile alınan bina malzemeleri dayanıklılıkarı ve olası depremdeki dayanma süreleri açısından incelenir.
Özellikle gelişen teknoloji ve yapay zeka ile bina sağlamlık testlerinde bilgisayar kullanımı daha da artmıştır. Bilgisayarlarda çeşitli programlar ve bilgisayara bağlanan aletler sayesinde bina gerçek bir deprem durumunda nasıl bir tepki verir, binada yıkım oluşur mu gibi soruların yanıtı bulunur.
Binanın Depreme Dayanıklı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Binanın depreme dayanıklı olup olmaması; binanın yapısı, kullanıldığı malzeme ve mimarisi göz önüne alınarak binanın bulunduğu bölgenin deprem riski, deprem haritası ve sismik aktivitesi değerlendirilerek anlaşılır. Bununla birlikte bina kolonları incelenerek yeterli güçte ve dayanıklılıkta olup olmadıkları kontrol edilir.
Binanın daha önce aldığı hasarlar veya bina yapısında yapılan değişiklikler varsa, bunlarda binanın deprem dayanıklılık testinde incelenir. Eğer binada kayıtlara geçmeyen değişiklikler yapıldıysa bunun bilgisini test yapacak yetkili kişi ya da firmalara vermek, bina sağlamlık raporunun doğruluğu açısından dikkat edilmesi gerekenler arasındadır.
Karot Aldırmanın Riski Var Mı?
Karot aldırma işlemi, karot testi binaya zarar vermeden bina duvarlarının silindir şeklinde delinerek alınarak numune örneğidir. Bu numune uzman kişiler tarafından alındığı sürece binaya ve bina yapısına herhangi bir şekilde zarar vermez.
Bu noktada karot testi için işi uzmanına bırakmak oldukça önemlidir, numune alma işlemini tecrübesiz ve bu konuda yetkin olmayan kişilerin yapması binaya zarar verebilir ve bu durum çok kötü sonuçlara yol açabilir.
Alınan karot örneği laboratuvarlara götürülerek çeşitli cihaz ve bilgisayar desteğiyle incelenir. Bu inceleme sayesinde binadaki kolon, kiriş ve duvarların ne derece sağlam olduğu kontrol edilir.